‘साहित्य अकादमी पुरस्कार’ द्वारा पुरस्कृत् नेपाली साहित्यिक कृति/ List_of_Sahitya_Akademi_Award_winners_for_Nepali

 

साहित्य अकादेमी, नयाँ दिल्लीको स्थापना, साहित्य सम्वर्द्धनको निम्ति सन्1954 - मा भएको थियो। यसद्वारा प्रत्येक वर्ष,  वर्षभरिमा प्रकाशित 24 वटा भारतीय भाषाका सर्वाेत्कृष्ट साहित्यिक कृतिलाई ‘साहित्य अकादमी पुरस्कार’द्वारा पुरस्कृत गर्ने गरिन्छ। ती 24 वटा भाषाहरू हुन् - बंगाली, बोडो, डोगरी, अंग्रेजी, गुजराती, हिन्दी, कन्नड, काश्मिरी,  कोंकणी, मैथिली, मलयालम, मणिपुरी, मराठी, नेपाली, ओडिया, पञ्जाबी, राजस्थानी, संस्कृत, सन्ताली, सिन्धी, तमिल, तेलुगु, उर्दू । पुरस्कारमा एक लाख रूपियाँ भारतीय नगद, स्मृति-चिन्ह निर्दिष्ट कृृतिका स्रष्टालाई प्रदान गर्ने गरिन्छ।  

साहित्य अकादमी नयाँ दिल्लीद्वारा प्रदान गरिने ‘साहित्य अकादमी पुरस्कार’ साहित्य क्षेत्रको सर्वोच्च सम्मान हो। यहाँ ‘साहित्य अकादमी पुरस्कार’ द्वारा पुरस्कृत् नेपाली साहित्यिक कृति एवम् स्रष्टाको नाम सालसम्वत्सहित प्रस्तुत गरिएको छ।

 

 1977     इन्द्रबहादुर राई - नेपाली उपन्यासका आधारहरु (साहित्य समालोचना)
1978     शिवकुमार राई - खहरे  (कथासङ्ग्रह)
1979     गुमानसिंह चाम्लिङ - मौलो (निबन्धसङ्ग्रह)
1980     ओकियमा ग्वाइन - सुनाखरी (उपन्यास)
1981     असित राई - नयाँ क्षितिजको खोज (उपन्यास)
1982     एम.एम. गुरुङ - बिनसियाको संस्कृति (निबन्ध)
1983     इन्द्र सुनदास - नियती (उपन्यास)
1984     रामचन्द्र गिरी- समाज दर्पण (महाकाव्य)
1985     मत्स्येन्द्र प्रधान - नीलकण्ठ (उपन्यास)
1986     शरद क्षेत्री - चक्रव्यूह (कथासङ्ग्रह)
1987     लीलबहादुर क्षेत्री - ब्रह्मपुत्रका छेउ छाउ (उपन्यास)
1988     पुष्पलाल उपाध्याय - उषा मञ्जरी (काव्य)
1989     तुलसीबहादुर क्षेत्री कर्ण - कुन्ती (महाकाव्य)
1990     तुलसीराम शर्मा ‘कश्यप’ - आमा (कविता)
1991     गिर्मी शेर्पा - हिपोक्रिट चाँप-गुराँस र अन्य कविता (कविता)
1992     आर.पी. लामा - इन्द्रधनुष (निबन्ध)
1993     गदुलसिंह लामा (साहित्यिक नाम - सानु लामा) - मृगतृष्णा (कथासङ्ग्रह)
1994     जीवन नामदुङ - पर्यवेक्षण (निबन्धसङ्ग्रह)
1995     नगेन्द्रमणि प्रधान डा. पारसमणीको - जीवनयात्रा (जीवनी)
1996     मोहन ठकुरी - निःशब्द (कविता)
1997     मणिप्रसाद राई - वीर जातिको अमर कहानी (जीवनीपरक निबन्ध)
1998     मनप्रसाद सुब्बा - आदिम बस्ती (कविता)
1999     विक्रम वीर थापा - बीसौँ शताब्दीकी मोनालिसा (कथासङ्ग्रह)
2000     रामलाल अधिकारी - निशानस्मरण (निबन्ध)
2001     लक्खीदेवी सुन्दास - आहत अनुभूति (कथासङ्ग्रह)
2002     प्रेम प्रधान - उदासीन रुखहरु (उपन्यास)
2003     बिन्द्या सुब्बा - अथाह (उपन्यास)
2004     जस यो´्जन ‘प्यासी’ - शान्ति सन्देह (कविता)
2005     कृष्णसिंह मोक्तान - जीवन गोरेटोमा (उपन्यास)
2006     भीम दाहाल - द्रोह (उपन्यास)
2007     लक्ष्मण श्रीमल - कर्फ्यू (नाटकहरू)
2008     हैमानदास राई ‘किरात’ - केही नामिलेका रेखाहरु (कथासङ्ग्रह)
2009     समीरण छेेत्री ‘प्रियदर्शी’ - गैरीगाउँकी चमेली (कथासङ्ग्रह)
2010     गोपीनारायण प्रधान - आकाशले पनि ठाउँ खोजिरहेछ (काव्य)
2011     प्रदान गरिएन
2012     उदय थुलुङ - एकान्तवास (कथासङ्ग्रह)
२०१३     मनबहादुर प्रधान - मनका लहर र रहरहरु (यात्रा वृत्तान्त)
2014     नन्द हाङ्खिम - सत्ता ग्रहण (कथासङ्ग्रह)
2015     गुप्त प्रधान - सम्यक प्रतिबिम्बहरू  (कथासङ्ग्रह)
2016     गीता उपाध्याय - जन्मभूमि मेरो स्वदेश (उपन्यास)
2017     बिना हाङखिम - कृति विमर्श (साहित्य समालोचना)
2018     लोकनाथ उपाध्याय चापागाईं - किन रोयोउ उपमा (कथासङ्ग्रह)
2019     सलोन कार्थक विश्व - एउटा पल्लो गाउँ (यात्रा विवरण)
2020     शंकरदेव ढकाल-  किरायको कोख (उपन्यास)